Đề xuất thu thuế nhà ở: Tại sao lại là mức 700 triệu đồng hoặc 1 tỷ đồng?

Tính theo suất vốn đầu tư xây dựng

Theo Quyết định số 2127/QĐ-TTg ngày 31/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 thì diện tích nhà ở bình quân toàn quốc theo mục tiêu đến năm 2020 đạt 25m2 sàn/người. Do đó, nếu tính một hộ gia đình trung bình có 4 người thì diện tích nhà ở trung bình cho một hộ gia đình khoảng 100m2.

Theo quy định của pháp luật về xây dựng (Quyết định số 1161/QĐ-BXD ngày 15/10/2015 của Bộ Xây dựng) thì suất vốn đầu tư xây dựng nhà ở bình quân khoảng 7.300.000 đồng/m2 (suất vốn đầu tư xây dựng là căn cứ UBND tỉnh xây dựng và ban hành giá 1m2 nhà xây dựng mới). Khi đó, giá trị xây dựng mới của căn nhà 100m2 bình quân khoảng 730 triệu đồng. Do đó, Bộ Tài chính đã đề xuất ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng.

Với ngưỡng không chịu thuế là 700 triệu đồng (tính theo suất vốn đầu tư xây dựng) thì không điều tiết đối với những người sở hữu nhà ở có giá trị không lớn, có thu nhập thấp và trung bình; không điều tiết đối với nhà đơn sơ, nhà thiếu kiên cố, nhà cấp IV; không điều tiết đối với hầu hết nhà tại nông thôn, nhà cấp III.

Do đó, Bộ Tài chính xây dựng phương án thuế suất thuế tài sản đối với nhà thuộc đối tượng chịu thuế theo 2 phương án là lấy ngưỡng không chịu thuế là 700 triệu đồng hoặc lấy ngưỡng không chịu thuế là 1 tỷ đồng.

Không đánh thuế theo giá mua căn nhà theo hợp đồng

Bộ Tài chính đưa ra ví dụ cụ thể tính thuế 1 căn hộ và nói rõ không đánh thuế theo giá trị mua bán. Giả sử căn hộ chung cư để ở có diện tích 75m2 tại một khu đô thị tại Hà Nội (nhà chung cư 20 tầng), giá mua căn hộ chung cư theo hợp đồng mua bán là 2,5 tỷ đồng. Giá đất tại bảng giá đất do UBND cấp tỉnh công bố đối với vị trí thửa đất xây dựng nhà chung cư là 10.000.000 đồng/m2. Suất vốn đầu tư xây dựng nhà chung cư do Bộ Xây dựng công bố (theo Quyết định số 706/QĐ-BXD ngày 30/6/2017) khoảng 9.710.000 đồng/m2 (áp dụng đối với nhà chung cư từ 18 tầng đến 20 tầng).

Theo dự thảo dự án Luật Thuế tài sản thì việc tính thuế tài sản sẽ không dựa trên giá mua căn nhà theo hợp đồng mua bán là 2,5 tỷ đồng mà giá tính thuế tài sản được xác định dựa trên giá do cơ quan có thẩm quyền quy định, cụ thể: Giá tính thuế đối với đất được căn cứ vào giá 1m2 đất tại Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh công bố tại thời điểm tính thuế; Giá tính thuế đối với nhà được căn cứ vào giá nhà tính thuế do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm tính thuế trên cơ sở suất vốn đầu tư xây dựng do Bộ Xây dựng công bố. Việc tính thuế dựa trên giá do cơ quan có thẩm quyền ban hành sẽ đảm bảo tính đơn giản, khả thi, thuận lợi cho người nộp thuế trong việc kê khai thuế.

Ngoài ra, giá tính thuế tài sản được ổn định 5 năm (tính theo năm dương lịch) kể từ ngày Luật Thuế tài sản có hiệu lực thi hành (nghĩa là trong chu kỳ ổn định 5 năm nếu có thay đổi người nộp thuế hoặc thay đổi giá tính thuế thì cũng không phải xác định lại số thuế phải nộp cho thời gian còn lại của chu kỳ).

Tổng số thuế tài sản dự kiến phải nộp hàng năm đối với nhà, đất bằng số thuế tài sản phải nộp đối với đất cộng với số thuế tài sản phải nộp đối với nhà.

Cụ thể, Bộ Tài chính cũng cho biết, tại dự thảo dự án Luật Thuế tài sản quy định giá tính thuế đối với đất xây dựng nhà chung cư được xác định bằng giá 1m2 đất tại Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định nhân với diện tích nhà do tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng nhân với hệ số xác định diện tích đất tính thuế (dự kiến Luật giao Chính phủ quy định hệ số xác định diện tích đất tính thuế đối với đất xây dựng nhà chung cư, trong đó hệ số xác định diện tích đất đối với trường hợp để ở dự kiến là 0,2%). Với căn hộ 75m2 được tính như sau: 75m2 x 10.000.000 đồng/m2 x 0,2% = 150.000.000 đồng.

Số thuế tài sản dự kiến phải nộp đối với đất xác định cho căn hộ chung cư trên (với mức thuế suất thuế tài sản dự kiến 0,4%):150.000.000 đồng x 0,4% = 600.000 đồng/năm.

Tại dự thảo dự án Luật Thuế tài sản quy định giá tính thuế đối với nhà xây dựng mới được xác định bằng giá 1m2 nhà tính thuế do UBND cấp tỉnh quy định (trên cơ sở suất vốn đầu tư xây dựng do Bộ Xây dựng công bố) nhân (x) diện tích nhà do tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng.

Khi đó, giá tính thuế đối với nhà xác định cho căn hộ chung cư trên được tính là: 75m2 x 9.710.000 đồng/m2 = 728.250.000 đồng.

Với ngưỡng không chịu thuế là 700 triệu đồng thì căn hộ chung cư trên phải nộp thuế tài sản đối với nhà như sau: Số thuế tài sản phải nộp đối với nhà xác định cho căn hộ chung cư trên (với mức thuế suất thuế tài sản dự kiến 0,4%) tính là 28.250.000 đồng x 0,4% = 113.000 đồng/năm

Như vậy, trường hợp khu chung cư mới được xây dựng và ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng thì số thuế tài sản phải nộp đối với đất là 600.000 đồng; số thuế phải nộp đối với nhà là 113.000 đồng. Tổng số thuế tài sản phải nộp đối với nhà, đất là 713.000 đồng/năm.

Trường hợp khu chung cư đã được đưa vào sử dụng 7 năm, số thuế tài sản dự kiến phải nộp đối với đất xác định cho căn hộ chung cư trên được xác định như trường hợp khu chung cư mới xây dựng.

Cụ thể, số thuế tài sản phải nộp dự kiến đối với đất xác định cho căn hộ chung cư trên (với mức thuế suất thuế tài sản dự kiến 0,4%) là 600.000 đồng/năm.

Tại dự thảo dự án Luật Thuế tài sản quy định giá tính thuế đối với nhà đã qua sử dụng được xác định bằng giá 1m2 nhà tính thuế do UBND cấp tỉnh quy định (trên cơ sở suất vốn đầu tư xây dựng do Bộ Xây dựng công bố) nhân với diện tích nhà do tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng nhân với tỷ lệ % chất lượng còn lại của nhà.

Hiện nay, UBND cấp tỉnh đang quy định tỷ lệ chất lượng còn lại của nhà để kê khai, nộp lệ phí trước bạ. Do đó, dự kiến tỷ lệ chất lượng còn lại của nhà để tính thuế tài sản sẽ giao cho UBND các tỉnh quy định (Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan hướng dẫn nguyên tắc xác định tỷ lệ chất lượng còn lại của nhà tại các văn bản dưới luật để các địa phương thực hiện thống nhất).