Sáng ngày 14/6, với 84,30% đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại rượu bia.
Luật Phòng, chống tác hại rượu bia gồm 7 chương, 36 điều quy định biện pháp giảm mức tiêu thụ rượu, bia; biện pháp quản lý việc cung cấp rượu, bia; biện pháp giảm tác hại của rượu, bia; điều kiện bảo đảm cho hoạt động phòng, chống tác hại của rượu, bia; quản lý nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng, chống tác hại của rượu, bia. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2020.
Quốc hội thông qua Luật phòng, chống tác hại rượu bia. (Ảnh: TH)
Uống rượu, bia không được điều khiển phương tiện giao thông
Đáng chú ý, vào phút chót, trước khi thông qua Luật, Quốc hội đã biểu quyết riêng nội dung tại khoản 6 Điều 5 Luật về các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động phòng, chống tác hại của rượu, bia: “Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”
Kết quả biểu quyết điều này cho thấy có 77,27% đại biểu thông qua. Có 54 đại biểu không tán thành và 18 đại biểu không biểu quyết.
Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết: Một số ý kiến đề nghị cấm người điều khiển phương tiện giao thông sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông; ý kiến khác đề nghị vẫn giữ quy định cấm điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt mức quy định của pháp luật về an toàn giao thông.
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thực hiện xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hai phương án, trong đó phương án Cấm người sử dụng rượu, bia điều khiển phương tiện giao thông là phương án 1, nhưng các phương án này đều không đạt được trên 50% ĐBQH tán thành.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, trong tình hình ngày càng xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông có liên quan đến việc sử dụng rượu, bia gây ra hậu quả rất nghiêm trọng thì việc quy định cấm “Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”, tức là đã uống rượu, bia thì không được điều khiển phương tiện giao thông là cần thiết. Quy định này sẽ mở rộng đối tượng không được uống rượu, bia khi tham gia giao thông và tạo chế tài nghiêm khắc để xử lý nghiêm minh người vi phạm, đáp ứng nguyện vọng của cử tri và ĐBQH; thể hiện quyết tâm của Quốc hội, của Chính phủ trong việc ngăn chặn các vụ tai nạn giao thông.
Đồng thời, trong thời gian tới, cơ quan có thẩm quyền tiếp tục nghiên cứu, tổng kết, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật liên quan để có các biện pháp, chế tài xử lý nghiêm khắc hơn đối với hành vi vi phạm pháp luật về giao thông do sử dụng rượu, bia.
“Do đó, trước khi biểu quyết thông qua dự thảo Luật, tiếp thu ý kiến của các vị ĐBQH, dư luận, mong muốn của cử tri gửi đến Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tha thiết đề nghị Quốc hội cho bổ sung vào Điều 5 về các hành vi bị nghiêm cấm một khoản ghi rõ cấm “6. Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”, tức là đã uống rượu, bia thì không được điều khiển phương tiện giao thông”, Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh nói.
Cùng với hành vi cấm uống rượu, bia khi điều khiển phương tiện giao thông, tại Luật này, Quốc hội cũng bổ sung thêm nhiều hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động phòng, chống tác hại của rượu, bia: Bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi; sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc sản xuất, mua bán rượu, bia; khuyến mại trong hoạt động kinh doanh rượu, bia có độ cồn từ 15 độ trở lên; sử dụng rượu, bia có độ cồn từ 15 độ trở lên để khuyến mại dưới mọi hình thức; sử dụng nguyên liệu, phụ gia, chất hỗ trợ chế biến không được phép dùng trong thực phẩm; nguyên liệu, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm không bảo đảm chất lượng và không rõ nguồn gốc, xuất xứ để sản xuất, pha chế rượu, bia…
Không được quảng cáo rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi, học sinh, sinh viên, phụ nữ mang thai
Ngoài ra, Luật cũng quy định không được quảng cáo trên phương tiện quảng cáo (trong đó có báo in) dành cho người chưa đủ 18 tuổi, học sinh, sinh viên, phụ nữ mang thai; quy định chặt chẽ việc quảng cáo trên internet, mạng xã hội để ngăn ngừa người chưa đủ 18 tuổi tiếp cận, truy cập, tìm kiếm.
Về một số ý kiến đề nghị quy định cấm quảng cáo, khuyến mại rượu, bia; ý kiến khác đề nghị quy định cấm quảng cáo rượu, bia trên báo in và internet, mạng xã hội, Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh cho biết: Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin phép chỉ cấm quảng cáo rượu có độ cồn từ 15 độ trở lên; cấm khuyến mại rượu, bia có độ cồn từ 15 độ trở lên và cấm sử dụng rượu, bia ở mọi loại độ cồn để khuyến mại cho người chưa đủ 18 tuổi tại Điều 5. Đối với các loại rượu, bia không thuộc trường hợp kể trên thì sẽ sử dụng những biện pháp quản lý quảng cáo, khuyến mại phù hợp theo từng mức độ cồn, tương ứng với từng loại phương tiện quảng cáo quy định tại các điều 11, 12 và 13 của dự thảo Luật.
Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cấm sử dụng người chưa đủ 18 tuổi tham gia các hoạt động sản xuất và kinh doanh rượu, bia; hoạt động quảng cáo, tiếp thị rượu, bia, tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã bổ sung quy định cấm sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc sản xuất, mua bán rượu, bia tại khoản 4 Điều 5 và quy định cấm “sử dụng người chưa đủ 18 tuổi hoặc hình ảnh của người chưa đủ 18 tuổi trong quảng cáo rượu, bia” tại điểm b khoản 2 Điều 12, “Không sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc kinh doanh, quảng cáo rượu, bia” tại khoản 3 Điều 32 về trách nhiệm của cơ sở kinh doanh rượu, bia…/.