Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật
(Ảnh: daibieunhandan.vn)
Trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án luật, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, so với Luật Thi hành án hình sự năm 2010, dự thảo Luật mở rộng thêm phạm vi điều chỉnh về thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện; về thi hành bản án, quyết định đình chỉ hoạt động có thời hạn, đình chỉ hoạt động vĩnh viễn, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định, cấm huy động vốn và các biện pháp tư pháp áp dụng đối với pháp nhân thương mại phạm tội; về quyền, nghĩa vụ của pháp nhân thương mại chấp hành án hình sự, biện pháp tư pháp.
Với phạm vi đó, dự thảo Luật đã sửa đổi 92/182 điều, bổ sung 52 điều và thay đổi cơ bản về kết cấu của Luật (bổ sung 01 chương, 07 mục, bãi bỏ 01 mục, 04 điều).
Chính vì những lý do trên, Chính phủ đề nghị đổi tên gọi của dự án Luật là Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).
Thẩm tra dự án Luật, Ủy ban Tư pháp cho biết, đa số ý kiến tán thành với đề nghị của Chính phủ về việc mở rộng phạm vi sửa đổi và đổi tên gọi của dự án Luật thành Luật THAHS (sửa đổi). Tuy nhiên, để bảo đảm chất lượng của dự án Luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (Luật BHVBQPPL) thì yêu cầu đặt ra đối với Luật sửa đổi toàn diện khác cơ bản đối với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều. Việc thay đổi phạm vi sửa đổi và tên gọi của dự án Luật như đề nghị của Chính phủ sẽ đặt ra yêu cầu phải bổ sung, hoàn thiện thêm nhiều vấn đề như: tổng kết thực tiễn thi hành toàn diện, đầy đủ hơn; đánh giá kỹ tác động nhiều chính sách mới (như việc thi hành các hình phạt, biện pháp tư pháp đối với pháp nhân thương mại (PNTM), về cụ thể hóa quy định quyền, nghĩa vụ của phạm nhân theo Hiến pháp); hoàn thiện tài liệu tham khảo kinh nghiệm quốc tế; chuẩn bị đầy đủ dự thảo văn bản hướng dẫn những nội dung mà Luật giao cho Chính phủ, các bộ, ngành quy định chi tiết… Do vậy, việc Chính phủ để đến thời điểm trình UBTVQH mới có đề xuất thay đổi phạm vi, tên gọi của dự án Luật cho thấy sự bị động trong việc chuẩn bị dự án Luật và chưa đánh giá được hết những yêu cầu của việc sửa đổi toàn diện dự án Luật, nhất là với những chính sách mới, chưa có tiền lệ, chưa có kinh nghiệm thực tiễn thi hành nhưng cũng chưa tham khảo đầy đủ kinh nghiệm quốc tế (như thi hành hình phạt, biện pháp tư pháp đối với PNTM). Đồng thời, cũng khó khăn cho cơ quan thẩm tra trong việc bảo đảm chất lượng ý kiến thẩm tra theo quy định của Luật BHVBQPPL.
Vì vậy, Ủy ban Tư pháp đề nghị, trường hợp Quốc hội chấp nhận đề nghị của Chính phủ về thay đổi tên gọi, phạm vi sửa đổi của dự án Luật thì cũng cần quyết định lùi thời gian thông qua dự thảo Luật so với thời gian đã được quyết định trong chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh. Trong thời gian Luật THAHS chưa được sửa đổi thì những vấn đề vướng mắc trong việc THAHS liên quan đến các đạo luật về tư pháp mới được ban hành, trước mắt cần giao cho các cơ quan tư pháp phối hợp hướng dẫn thực hiện.
Tuy nhiên, một số ý kiến của Ủy ban Tư pháp cho rằng, dự án Luật này đã được điều chỉnh lùi thời gian trình Quốc hội từ Kỳ họp thứ Năm sang Kỳ họp thứ Sáu, việc chậm sửa đổi, bổ sung Luật ảnh hưởng đến việc triển khai các đạo luật về tư pháp mới ban hành. Vì vậy, cơ quan chủ trì soạn thảo cần khẩn trương chuẩn bị dự án Luật theo đúng các Nghị quyết của Quốc hội với phạm vi sửa đổi, bổ sung phù hợp, nhằm kịp thời triển khai thực hiện quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự về tha tù trước thời hạn có điều kiện. Những vấn đề khác cần tiếp tục nghiên cứu kỹ để đưa vào khi sửa đổi toàn diện Luật.
Sau các ý kiến phát biểu, UBTVQH thống nhất đề nghị Ban soạn thảo cần tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, để trình ra Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ Sáu tới, về những chính sách lớn, nội dung sửa đổi quan trọng. Qua quá trình đại biểu Quốc hội cho ý kiến, Quốc hội cũng sẽ quyết định quy trình xem xét, thông qua dự án Luật như đề xuất ban đầu (qua hai kỳ họp), hay như đề xuất của Ủy ban Tư pháp (qua ba kỳ họp)./.