Trước sự việc này, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã đưa ra khuyến cáo người dân phòng bệnh sán lợn trong cộng động.
Bộ Y tế cho biết, bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn hay còn gọi là bệnh sán dải, sán dải heo có ở nhiều nơi trên thế giới, việc mắc bệnh liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín.
Người dân không nên sử dụng thịt lợn ốm để chế biến thực phẩm. (Ảnh: KT)
Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh thành. Theo số liệu được báo cáo của các cơ sở điều trị đến nay, có ít nhất 55 tỉnh, thành có trường hợp bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn.
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, nhiễm sán lợn có 2 thể bệnh, với bệnh ấu trùng sán lợn: người ăn phải trứng sán dây lợn nhiễm trong thức ăn, sau khi ăn hay nuốt phải trứng sán, trứng vào dạ dày, nở ra ấu trùng, đến ruột non, ấu trùng xuyên qua thành ống tiêu hóa vào máu và di chuyển đến ký sinh tại một số cơ quan trong cơ thể. Trong trường hợp người bệnh có sán trưởng thành trong ruột, khi đốt sán già rụng, có thể đốt sán bị trào ngược lên dạ dày do phản ứng của nhu động ruột, như vậy sẽ tương tự như ăn phải đốt sán mới, do đó số lượng ấu trùng sẽ rất lớn. Ấu trùng sán theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa nang. Tùy thuộc vào vị trí ký sinh của nang sán mà có những biểu hiện khác nhau.
Với bệnh sán trưởng thành ở ruột: người bệnh ăn phải thịt lợn sống hay chưa được nấu chín có chứa các nang sán (lợn gạo), khi đến dạ dày ấu trùng sán sẽ thoát nang và bám dính vào ruột non rồi phát triển thành sán dây trưởng thành. Sán dây trưởng thành phát triển dần bằng cách nẩy chồi, sinh đốt mới từ cổ, tạo ra hàng nghìn đốt sán mới, mỗi đốt có khoảng 50.000 trứng, kéo dài chiều dài của sán trưởng thành lên tới 2 đến 12m, chúng ký sinh trong ruột non nhiều năm.
Bệnh sán dây trưởng thành thường không biểu hiện triêu chứng rõ rệt như gây triệu chứng đau bụng, rối loạn tiêu hóa nhẹ. Triệu chứng chủ yếu là người bệnh thường xuyên có những cảm giác khó chịu, bứt rứt, có những đốt sán tự rụng theo phân ra ngoài, đốt sán là những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như xơ mít, đầu sán phẳng, một số trường hợp phát hiện thấy có trứng sán trong phân.
Theo Cục Y tế dự phòng, bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn được điều trị khỏi bằng các thuốc Praziquantel và Albendazole. Người bệnh cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời ngay khi phát hiện có đốt sán để tránh bị bệnh ấu trùng sán lợn. Việc điều trị bệnh ấu trùng sán lợn phải thực hiện ở cơ sở y tế với trang bị phương tiện cấp cứu và phải được theo dõi.
Để chủ động phòng bệnh sán dây và ấu trùng sán lợn, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân không sử dụng thịt lợn ốm để chế biến thực phẩm. Không ăn thịt lợn tái, chưa nấu chín, nem chua sống, (nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành), rau sống không đảm bảo vệ sinh (nguy cơ mắc bệnh ấu trùng sán lợn).
Cần quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán dây lợn trưởng thành. Sử dụng hố xí hợp vệ sinh. Không nuôi lợn thả rông; người có sán trưởng thành trong ruột phải được điều trị, không phóng uế bừa bãi; thực hiện đầy đủ tiêu chuẩn vệ sinh trong chăn nuôi, giết mổ, vận chuyển buôn bán lợn (heo) theo quy định.
Hiện nay, ngành y tế vẫn đang theo dõi, giám sát, phát hiện và điều trị cho những người nhiễm bệnh, giảm thiểu lây lan trong cộng đồng, đặc biệt tập trung vào các biện pháp tuyên truyền về vệ sinh phòng bệnh, phối hợp với các cơ quan truyền thông, các ban ngành chính quyền địa phương tăng cường tuyên truyền, kiểm tra giám sát về an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường để phòng tránh các trường hợp nhiễm bệnh.
Trước đó, trước thông tin nhiều học sinh tại trường mầm non Thanh Khương, Thuận Thành, Bắc Ninh đi xét nghiệm cho kết quả dương tính với bệnh sán lợn. Điều này đã gây hoang mang trong các bậc phụ huynh tại địa phương này khiến cho người dân “đồng loạt” đưa con đến BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương để làm xét nghiệm.
Nhiễm sán lợn không cấp tính như sởi, cha mẹ không nên quá hoang mang
GS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, nhiễm sán lợn không phải là bệnh cấp tính như sởi hay sốt xuất huyết, chính vì thế các bậc cha mẹ không nên quá hoang mang lo lắng.
Cũng theo GS. Kính, việc điều trị sán lợn cũng rất đơn giản theo phác đồ của Bộ Y tế. Nếu để điều trị sán thông thường, thuốc chỉ điều trị một ngày là hết sán. Tuy nhiên, để diệt được trứng có những thuốc điều trị 2 tuần là hết sạch, hoàn toàn chữa khỏi, không để lại hậu quả nghiêm trọng.
Hội trường Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương được tận dụng làm nơi lấy máu xét nghiệm
bởi lượng bệnh nhân quá đông. (Ảnh: KT)
Tuy nhiên, GS. Kính cũng khuyến cáo, do nhiễm sán thường không có dấu hiệu điển hình, không sốt, do đó nếu để nhiễm sán dài ngày gây ra hậu quả là suy giảm thể lực, rối loạn tiêu hoá, lâu năm trở nên gầy mòn. Vì thế, nếu cha mẹ nghi ngờ con nhiễm sán có thể sắp xếp thời gian để đi kiểm tra và điều trị.
Trước đó, vì quá “hoang mang” trước thông tin 62 trẻ của trường mầm non xã Thanh Khương có ăn thịt lợn bẩn và cho kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh sán lợn, hàng nghìn phụ huynh ở các xã khác của huyện Thuận Thành đã cho con đi xét nghiệm căn bệnh này. Điều này, gây ra tình trạng quá tải lớn tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương.
Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tình trạng bệnh nhân “chật cứng” khoa khám bệnh và hội trường. Bệnh viện đã phải tận dụng cả hội trường lớn và huy động nhiều các sĩ từ các khoa phòng khác đề thực hiện làm xét nghiệm cho các cháu.
Được biết, sau khi chạy xét nghiệm các bác sĩ phát hiện nhiều trẻ dương tính chéo với các loại ký sinh trùng khác, nên các cháu làm xét nghiệm hôm nay sẽ được chỉ định làm thêm xét nghiệm sán chó, sán lá gan...
Còn tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, tính đến hết ngày 16/3, con số bệnh nhi được đưa đến làm xét nghiệm là 530 trường hợp.
Theo thống kê sơ bộ tính đến đến chiều 16/3 ghi nhận tổng số 81 cháu ở Bắc Ninh cho kết quả dương tính với sán lợn./.